داستان آتشکده تهران که نمیخواستند ساخته شود (فیلم)
تاریخ انتشار: ۲۶ تیر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۵۴۲۰۰۴
کیفیت پایین:
کد ویدیو دانلود فیلم اصلیکیفیت خوب:
کد ویدیو دانلود فیلم اصلیعصر ایران؛ محسن ظهوری - تهران، در کنار ری کهن آباد شد. در کنار شهر مهمی که در دوره ساسانیان، یکی از مراکز دینی آنها بود. ری که زیر پای مغولان ویران شد، روستای شمالیاش کمکم جان گرفت؛ دیوار و دروازهای پیدا کرد و بعد هم پایتخت کل ایران شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
تهران در کنار ری باستانی رشد کرده بود. شهری بزرگ که خرابههای آتشگاه بزرگ بهرام بر تپه میلاش هنوز باقی است و نشان از قدمت حضور زرتشتیان در آن منطقه دارد. اما زرتشتیان تهران در طول دوران سلسله قاجار، که این شهر را پایتخت کردند، نیایشگاهی برای خود نداشتند. داستان ساخت نخستین نیایشگاه آنان را در این قسمت از «ایران به روایت آثار» ببینید.
«ایران به روایت آثار» مجموعه گزارشی ویدئویی است که هر هفته شنبهها در عصر ایران منتشر میشود. قسمت پنجاهوپنجم این مجموعه را میتوانید روز دوم مردادماه ببینید.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
در قسمت قبل منتشر شد:
ایران به روایت آثار؛ قسمت پنجاهوسوم: کشتی پرسپولیس
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
امروز خیابان سیتیر را که به سمت شمال بروید، بعد از چهارراه جمهوری، نیایشگاه زرتشتیان تهران را با سردری زیبا کنار خیابان میبینید. نیایشگاهی که به معبد آدُریان یا مسجد زرتشت معروف است و در زمینی به مساحت ۱۳۰۰ مترمربع بنا شده. ساختمانی با نمایی از سنگ سفید که شش ستونِ جلوی درِ ورودیاش، با سرستونهایی از سرِ گاو، زیر طاقی آن قرار گرفتهاند. بر بالای ستونها نقشی زدهاند با خورشیدی در سمت راست و آتشدانی پایینش. در مرکز این نقشبرجسته فروهری حک شده که نمونه مثل آن تاکنون دیده نشده. روبهرویش هم یک روحانی با کمانی در دست دیده میشود. تاریخ این نقشبرجسته ۱۲۸۶ باستانی است که میشود ۱۲۹۶ خورشیدی؛ یعنی سال اففتاح نیایشگاه.
روبهروی این بنا هم مثل آتشگاه بزرگ یزد حوضی بیضیشکل قرار گرفته؛ همان عنصری که همیشه نقشی تعیین کننده در معماری عمارتهای قدیمی ایرانی داشته.
زرتشتیان تهران برای ساخت این بنا، زحمت زیادی کشیدند. سال ۱۲۹۳ خورشیدی، احمدشاه آخرین پادشاه دودمان قاجار تازه تاجگذاری کرده بود، که انجمن زرتشتیان تهران سنگ بنای آتشگاه پایتخت را گذاشتند. کیخسرو شاهرخ، رئیس انجمن زرتشتیان تهران برای احداث این بنا از پارسیان کشور هند کمک خواسته بود که خود زمانی در آنجا تحصیل میکرد.
با آمدن پول، کار آغاز شد؛ زمین آن که از اراضی انجمن بود در نقشه انتخاب، و پلانها و نقشهها کشیده شدند تا تهران صاحب یک آتشگاه شود. اما ساخت این معبد پس از مدتی به مشکل خورد. کیخسرو شاهرخ در یادداشتهای خود آورده:
«بعضی از اشخاص مغرض در جراید بمبئی، بر ضد زرتشتیان تهران مقالاتی نوشتند که اینها غالباً بیدین و فلاناند و آدُریان لازم ندارند. از سوی انجمن زرتشتیان تهران هم جوابهایی دندانشکن داده شد. معهذا بعضی از صاحبان خَیِر که جنبه کهنهپرستی و تعصبات داشتند، جلو اعانه خود را گرفته، دیگر پول نرسید و عمارت بیسقف و ناتمام ماند.»
کیخسرو شاهرخ در تمام طول زندگیاش آدمی نبود که پا پس بکشد. او به هر کاری دست میزد، آن را به سرانجام میرساند؛ از ساخت مدرسه و کتابخانه مجلس گرفته تا رساندن گندم به نانواییها در جریان قحطی بزرگ ایران. ساخت این معبد هم با تدبیر او ادامه یافت:
«از زرتشتیان ایران استعانت شد و زرتشتیان هرجا از تهران و یزد و کرمان و شیراز و کاشان، بهقدر خود کمک کردند و به خیرِ خوبی، ساختمان آدُریان به پایان رسید و رسماً در تاریخ ۱۲۹۶ خورشیدی گشایش یافت.»
کار ساختمان که تمام شد، حالا وقت آوردن آتش مقدسش بود. آتشی که با تشریفاتی مرسوم طی ۲۵ روز، از آتشکده یزد به تهران آمد و آتشدان آدُریان تهران را روشن کرد. آتشی که تا همین امروز یکسره میسوزد و معبد را زنده نگه میدارد.
تهران با این آتش، حالا صاحب نیایشگاه شده بود؛ آن هم در خیابانی که مسجد و کلیسا و کِنیسه را با هم دارد و حالا به خیابان ادیان میشناسیمش. معبد زرتشتیان تهران، حالا یکی از زیباترین بناهای پایتخت است که هنوز مثل گذشته کاربری خود را حفظ کرده.
منبع: عصر ایران
کلیدواژه: زرتشتیان تهران
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۵۴۲۰۰۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
درخت کشی در تهران؛ چرا شهرداری به دنبال قطع درختان است؟
آفتابنیوز :
بهتازگی ویدئویی در رسانههای اجتماعی فراگیر شد که نشان میداد شماری از شهروندان با تجمع در مقابل حصارهای پارک لاله به قطع درختان این پارک و هرگونه ساختوساز در آن اعتراض میکنند. پیشتر گزارش شده بود که محدوده حصارکشی بخش بزرگی از محوطه قدیمی پارک است که درختان کهنسال دارد. بر مبنای این گزارش، شهرداری قصد دارد در این محدوده ساختمانی بسازد.
شبکه شرق نیز روز پنجشنبه در گزارشی نوشت که محوطه حصارکشی بیش از ۳ هزار مترمربع مساحت دارد و در مجاورت ضلع غربی ایستگاه آتشنشانی، روبهروی خیابان پورسیناست. در این گزارش با استناد به اظهارات شاهدان و ساکنان اطراف پارک لاله آمده است که با «استقرار کانکس در اطراف حریم پارک، این گمانه مطرح شده که قرار است در این قسمت ساختوسازی انجام و درختان آن قطع شود». شهروندان معترض به حصارکشی پارک لاله از نیروهای خدماتی پارک لاله شنیدهاند که قرار است در این محدوده عملیات ساختمانی آغاز شود. این شهروندان در پرسوجو از مدیر پارک و شهرداری منطقه نیز به این پاسخ رسیدهاند که قرار است در این نقطه از پارک فرهنگسرا ساخته شود. آنها همچنین باخبر شدهاند که درختان این محدوده نیز قطع خواهند شد.
انتشار تصاویر این حصارکشی سبب شد تا کاربران شبکههای اجتماعی ضمن یادآوری سوابق شهرداری در ماجرای ساخت مسجد در پارک قیطریه درباره سرنوشت درختان کهنسال پارک لاله ابراز نگرانی کردند. همزمان کارزاری در نامه به معاونت حقوق عامه قوه قضائیه به راه افتاد که طی آن از تعرض به بوستانها متوقف شود. هرچند در رابطه با ساخت مسجد در پارک قیطریه هم کارزاری ۱۵۰ هزار نفری به راه افتاد، اما به چشم مسئولان نیامد.
مرتضیهادی جابریمقدم، عضو هیاتعلمی دانشکده شهرسازی دانشگاه تهران در ویدئویی از مقابل حصارهای پارک لاله ضمن تایید اینکه در محدوده حصارها انبوهی از درختان قرار دارند، گفت که «۳ هزار متر از پارک لاله را با هدف عملیات ساختوساز حصارکشی کردهاند». او در ادامه اضافه کرد: «هیچ عقل سلیم و مدیریت خردمندانهای در این نقطه از مرکز شهر تهران، که با تراکم مواجه است، چنین تصمیمی نمیگیرد».
این استاد دانشگاه با بیان اینکه متر به متر پارک لاله ارزشمند است، تاکید کرد که «پیرامون پارک لاله، مراکز و ساختمانهایی با کاربریهای مختلف وجود دارد و نیازی به ساخت هیچ بنایی در دل پارک لاله نیست و فضای سبز آن باید حفظ شود».
جابریمقدم ابراز امیدواری کرد که حصارها با «همت مردم» جمع شود و شهرداری از باارزشترین اراضی شهر تهران دست بردارد و «عناد و لجبازی» با مردم را ادامه ندهد.
ساختمانی احداث نمیشود
بعد از آن، اما روز جمعه ۱۴ اردیبهشت، خبرگزاری مهر گزارشی نوشت که برای پیگیری ماجرای حصارکشی پارک لاله با روابط عمومی شهرداری منطقه ۶ تماس گرفته و این پاسخ را شنیده است: «هر گونه دخلوتصرف در بوستانها بر عهده سازمان بوستانهاست و شهرداری مناطق فقط در نگهداشت بوستانها دخیلاند».
تلاش خبرگزاری مهر برای ارتباط با مدیران سازمان بوستانها به نتیجهای نرسید، اما یکی دیگر از مدیران شهری نیز به این خبرگزاری گفت: «سرانجام حصارکشی مشخص نیست و شاید کلاً طرحی که مدنظر بوده، لغو شود و به اجرا درنیاید».
به گفته این مدیر شهری، ساخت فرهنگسرا و سرویس بهداشتی از پروژههایی بود که اجرای آن فعلاً تعلیق شده است.
خبرگزاری فارس با مدیرمسئولی داماد زاکانی هم مدعی شد که «به گفته مسئولان شهرداری، علت فنسکشی و این حریمسازی براساس نیاز پارک و بنا به درخواست مردم بعد از برگزاری جشنها و مراسمهای متنوع ماههای قبل صورت گرفته و برای پروژه ایجاد فضای عمومی و آبنما برای زیباسازی بوستان لاله است و قرار نیست حتی یک درخت هم درآنجا قطع شود».
همزمان مهدی عباسی، رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران درباره حصارکشی پارک لاله و زمزمههای ساختوساز در بخش جنوبی این پارک قدیمی گفته که «پیگیری و گفتگوهایی با ریاست شورای شهر، معاون خدمات شهری شهردار و شهردار منطقه داشتم و براساس هماهنگی و گفتوگوی انجام شده با معاون خدمات شهری؛ پروژهای در این نقطه احداث نمیشود».
او درباره احتمال ساخت مجتمع فرهنگی و هنری در این نقطه هم گفت: «ما مخالف ساخت مجموعههای فرهنگی و هنری نیستیم، اما هر چیز در جای خودش. در جنوب بلوار کشاورز، اراضی توسعه دانشگاه تهران وجود دارد که چند صد متر با این نقطه فاصله دارد، میتوان برای ساخت چنین مجموعههایی با آنها تفاهم کرد. پارک قدیمی لاله با درختان کهنسال از داراییهای معنوی و ارزشمند شهر است که باید از آن محافظت کرد».
قطع درخت در هوای آلوده تهران
کارشناسان محیط زیست تاکید دارند که در ماجرای ساختوساز داخل پارکها، مساله تنها به قطع درختان محدود نیست، زیرا در نتیجه آن اراضی با ارزش زیستمحیطی از نظر جذب آب و بهبود کیفیت هوا به سازههای شهری بدل میشوند و تنفسگاهها از میان میروند.
عباس آخوندی، استاد دانشگاه تهران و وزیر کابینههای مرحوم اکبر هاشمی و حسن روحانی در واکنش به حصارکشی و احتمال ساختوساز در پارک لاله در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «چگونه اینان به خودشان اجازه میدهند در شهری که اغلب روزهای سال در وضعیت هوای ناسالم است اینگونه به تخریب پارکها و قطع درختان دست یازند؟ شمایان از کجا آمدهاید که زندگی مردم برایتان پشیزی ارزش ندارد؟»
او ادامه داد: «شورای شهر چه میکند؟ نهادهای مدنی کجایند؟ احزاب و گروههای اصلاحطلب چرا لب به اعتراض نمیگشایند؟ آیا نباید قدری آزادگی داشت و در برابر این تخلفات ایستادگی کرد؟ ما را چه میشود؟» درحالی که طبق قانون هر گونه فعالیت عمرانی که منجر به تخریب فضای سبز و قطع درختان شود، ممنوع است طی دو سال اخیر به تناوب، خبرهایی از قطع درختان تهران در مناطق مختلف منتشر شده است. در بیشتر این موارد، مدیران شهری مدعی شدهاند که سن زیستی درختان قطع شده، تمام شده بود. اکنون نیز این خطر وجود دارد که درختان کهنسال پارک لاله با ادعای پایان سن زیستی قطع شوند.
احداث این پارک بزرگ، که یکی از تنفسگاههای مهم تهران در محدوده خیابان انقلاب، بلوار کشاورز و امیرآباد است، در سال ۱۳۴۳ در اراضی تحت اختیار ارتش ملی ایران آغاز شد و حدود دو سال بعد نیز پایان یافت.
ارتش ملی ایران از این محدوده ۳۵ هکتاری، که پیش از احداث پارک باغ جلالیه نام داشت، برای سوارکاری و رژه استفاده میکرد. پس از احداث این پارک، نخستین کتابخانه کودکان و نوجوانان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان نیز در این مجموعه راهاندازی شد. همچنین انجمن آثار ملی تندیسهایی از مفاخر ایران ازجمله ابوریحان بیرونی و عمر خیام را در نقاط مختلف این پارک نصب کرد.
در پارک لاله گونههای مختلف گیاهی ازجمله چنار، اقاقیا، کاج، سرو نقرهای، نارون، پالم، اقاقیا، افرا، ماهونیا، بربریس و صنوبر وجود دارد و فضای سبز آن نیز به گونهای طراحی شده که برای آرامش و استراحت مناسب است.
در طراحی این پارک با الهام از الگوی پارکهای ژاپنی آبنماها و نهرها به شکل مارپیچ ساخته شدهاند. موزه هنرهای معاصر، موزه فرش ایران و هتل لاله از ساختمانهای مشهور نزدیک به پارک لالهاند.
سونامی حصارکشی
حصارکشی در پارکهای تهران این روزها تبدیل به رویه شده است. اولین مورد مربوط به پارک قیطریه بود. جایی که شهرداری تهران و مالک از فرصت تعطیلات نوروز استفاده کرده تا بتوانند بخش زیادی از عملیات ساخت را جلو ببرند. همان نگرانی که اهالی محل پیش از تعطیلات داشتند و ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران نیز به آن اشاره کرده و تذکر داده بود.
او ضمن مخالفت با ساخت مسجد در پارک قیطریه تاکید کرد: «حداقل ۱۵ درخت ارزشمند قدیمی با قطر چند ده سانتیمتری در محوطه حصارکشی شده، وجود دارد که امکان جابهجایی آنها حتی در فصل مناسب هم وجود ندارد؛ علاوه بر آن از دهها اصله درخت و گونههای گیاهی نیز باید محافظت شود». او روز چهارشنبه ۸ فروردین در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که ساخت مسجد در بخشی از بوستان قیطریه نه تنها «تعظیم شعائر اسلامی نیست بلکه موجب بدبینی بخش وسیعی از شهروندان خواهد شد، تا کی قرار است خودزنی کنیم؟» نگرانیها در این زمینه از چند هفته پیش از تعطیلات نوروز آغاز شد، زمانی که انتشار تعدادی عکس نشان میداد قسمتی از این پارک حصارکشی شده است. پس از آن کارزاری برای حفظ این بوستان و جلوگیری از ساخت مسجد در آن به راه افتاد و برخی فعالان محیط زیست، معماران شهری و اعضای شورای شهر نیز گرایش به ساخت مسجد در گوشهگوشه شهر تهران ازجمله در پارک قیطریه و حتی به شرط قطع درخت را نشانه «کجسلیقگی» دانستند. همچنین ازجمله دیگر اعتراضها، جمعی از اهالی این منطقه روز سیزدهم فروردین در این پارک دست به تجمع زدند که البته از سوی مسئولان مربوط به آن توجهی نشد. این همه درحالی است که بسیاری از کاربران در فضای مجازی مینویسند، مقامات مسئول درحالی بر احداث این مسجد اصرار میورزند که شمار اندک نمازگزاران و حاضران در مساجد در سراسر کشور را نادیده میگیرند.
منبع: روزنامه سازندگی